Sinemacılar, dua edin gözümüz kusurlu!

Yüz yıldan fazla zamandır çevirdiğiniz filmlerle bizden para kazanıyorsunuz. Dünya durdukça da kazanacaksınız. Dua edin gözümüz kusurlu, yoksa filim endüstrisi belki de olmazdı.

Film tarihinin başlangıcı, hareketi inandırıcı bir bicimde temsil edecek basit optik aletler ve oyuncaklardan karmaşık makinelere doğru gelişim sağlayan bir dizi teknolojik bulusun sonucudur.
Fakat hem oyuncaklar hem de makineler insan gözünün bir tur kusuru olan “ağtabaka izlenimi ”ne bağlıydı.

Ağtabakadaki kalecilik ya da görme ispari olarak da bilinen bu kusur Antik Mısır’dan bu yana bilinen fakat bilimsel olarak 1824’de İngiliz bilim adamı Peter Mark Roket tarafından tanımlanan karakteristik bir insan alisiydi.

Buna göre bir nesne ya da görüntü göz önünde yok olduktan sonra, ağtabakada (retina) çok kısa bir sure, (saniyenin 1/20’si ila 1/50’si arasında) görüntüyü beyinde tutar.
Bu olguyla ilgili en basit örnek isi söndürüldükten sonra isi duyusunun ağtabakada bir sure daha izleniminin sürmesidir.

Böylece bir hareketin küçük anlardan oluşan parçalarını gösteren bir dizi resim art arda ve belli bir hızda gösterildiğinde hareketli görüntü yüzey üzerinde bir yanılsama olarak oluşur.
Bu durumda birinci resmin görüntüsü ağtabaka üzerine geldiğinde beyin algılar ve bir sure tutar, hemen ardından ikinci resim algılanır ve bu resim beyinde tutulan ilk resmin üzerine gelerek çakışır ve ardından hareketin diğer parçalarını oluşturan resimler ayni şekilde pes pese beyinde çakışırlar. Böylece durağan resimlerden oluşan hareket bir yanılsama sonucu hareketliymiş gibi algılanır. Buna fi (pi) olgusu ya da stroboskopik hareket denir.

Bu kusurdan yola çıkarak resimlerle hareketli görüntüler oluşturma cabaları 18. yüzyılın sonundan başlayarak 19. yüzyılın sonuna dek yani sinematografin keşfine kadar yapılan tüm kesiflerin dayanak noktası olmuştur.