Fotoğrafmı? Resimmi?

Bu soruya büyük oranda fotoğraf cevabı veriliyor. Çünkü resim dendiğinde algılar bizi daha Çok bir yağlı tabloya ya da karakalem Çizim vb eserlere yönlendiriyor. Ben bu konuyu algılarımızla değerlendirmek yerine kültürel ve etimolojik olarak ele almayı tercih ederim. Bu şekilde böyle bir konunun ortaya Çıkış biÇimini de anlamamıza yardımcı olacaktır.

öncelikle †Fotoğraf †ve †Resim †kelimeleri arasında dil bilimi olarak Çok ciddi bir fark yoktur. Şöyleki ikisi de temelde aynı şeyi ifade eder. TürkÇede kullandığımız fotoğraf kelimesi ingilizce â€Photography†kelimesinden geÇmiştir. Bu kelime de iki ayrı kelimeden terekküp etmiştir. Photo- Graphy… Graphy bildiğiniz üzere Çizim demektir. Fotoğraflamak da teknik olarak görüntünün bir film veya artık dijital filmler üzerine aktarılması, Çizilmesi demektir. İlk fotoğraf makinası icad edildiğinden günümüze kadar bu mantık değişmemiştir. (Analog ve dijital olması dışında)

Resim kelimesi ise köken olarak arapÇa dilinden gelir. â€Resm†mastarından türemiştir. Resim kelimesinin anlamı da yine Çizim, boyama, aktarma, tasvir etme, ifade etme anlamlarına gelir. Fakat burada anlamları Photo-Graphy kelimesinde ki anlamlardan daha umumi, daha geniştir.

Yani aslında temelde her iki kelime de aynı sonucu ifade eder. Peki doğru olan hangisidir. Şahsi kanaatim â€RESİM†kelimesinden yanadır. Çünkü hem bizim kültürümüze bizim tarihimize ait bir kelime hem de etimolojisi bizim kültür ve dil yapımıza daha uygun. üstelik son yıllarda iyice yozalaşan dejenere olan milli bilinÇ ve kültürümüzü de işin iÇine katarsak bu konuda hassas olmak gerekir diye düşünüyorum.

Madem †resim †kelimesi daha mantıklı neden herkes fotoğraf diyor. Tabiki bu bir tercih meselesidir. Halkın bu konuda eğilimi tercihi böyle olmuştur. özellikle teknolojiyi dış ülkelerden satın aldığımız iÇin teknolojiye ait kelimeleri de ithal ediyoruz. Teknoloji anlamında bir Çok kelimenin muadili (karşılığı) yok dilimizde. Varolanlar da zaten tercih edilmiyor.

Kısaca fotoğraf demek de resim demek de doğrudur. Bu bir nevi galad-ı meşhuradır. Tercih meselesidir.

Yani sanatÇının illaki; dün gece â€fotoğrafını†öptüm de yattım demesine gerek yok…

… (Alıntıdır sizleride dinleyelim arkadaşlar)

"Madem ” resim ” kelimesi daha mantıklı neden herkes fotoğraf diyor. Tabiki bu bir tercih meselesidir. Halkın bu konuda eğilimi tercihi böyle olmuştur. özellikle teknolojiyi dış ülkelerden satın aldığımız iÇin teknolojiye ait kelimeleri de ithal ediyoruz. Teknoloji anlamında bir Çok kelimenin muadili (karşılığı) yok dilimizde. Varolanlar da zaten tercih edilmiyor."

öz TürkÇe'nin en kuvvetli savunucularındanım. Kabul etsek de etmesek de ArapÇa'yı dilimizden Çıkarırsak ortada dil diye bir şey kalmaz. Kaldı kı yabancı kelimelere karşı antipati duyan bu yazı sahibi aynı şekilde "resm" mastarından türemiş arapÇa kökenli bu kelimeyi nedense yabancı kelime olarak lanse etmemiş. Evet, kitap, defter, kalemden başlayıp imkan, ihtimal, ihtiyaÇ kelimelerine kadar giden bir yelpazede bütün bunlar arapÇadır. 25 yıl Türk Dil Tarih Kurumu'nun başında görev yapmış şahsın kökeni bilinmeden bu göreve getirilmiştir; bu süreÇte imkanı olanak, ihtimalı olasılık, ihtiyacı gereksinim yapmıştır bu kurum. O halde hostese "gökgötürü konuksever avrat", lokantaya "umumi otlangaÇ", kaleme "yazgaÇ", istiklal marşına "ulusal düttürü" (gerÇi istiklal marşını zorla "ulusal marş"a Çevirdiler ya bu sel'ciler sal'cılar!) demek zorunda mıyız?

Konunun temelini bilmeden dijital Çağın niğmetlerini yanlış yönde kullanmaktan başka bir şey değil bu. Fotoğraf nedir, önce bunu bi soralım, eskiden Ana Britanika vardı, şimdi onun yerini wikipedia aldı, bir danışalım:

Foto, Yunanca kökenli bir kelime, kabaca ışık manasına geliyor (phootos). Biz kendi dilimizde ğraf desek bile orjinalde grafoo olarak bilinen ikinci kelime de yunanca ve yazmak manasına geliyor. Yani özetle ışıkla yazma.

Hemen bu noktada "resim" kelimesini savunanlara soruyorum: Resminizi ışıkla mı yazdınız da buna da resim deme inadından vazgeÇmiyorsunuz? Dahası var, siz resminizi fırÇayla Çiziyorsunuz. Ama elinize bir makina alıp resimi Çizemiyor, Çekiyorsunuz, kayıt altına alıyorsunuz (recording, shot, opname kelimelerini araştırın derim).

Şimdi bu iki kelimenin ingilizcesine bakalım. İngilizcede Photo, hollandacada foto. Peki bu işi yapana ne diyorlar; ingilizcede potographer, Hollandacada fotograaf. Aaaa, ne bu böyle yaa? Biz niye fotoğraf diyoruz o zaman, kim soktu bunu dilimize? Aklı evvel biri olduğu kesin zaten. O zaman fransızca kökenli şanzıman, diferansiyel, direksiyon, kravat gibi bir dünya kelimeyi de sorgulamaktan Çekinmeyin!

Bu konu tıpkı bilgisayar klavyelerinde bize zorla sokulan Q Klavye mefhumuna benziyor. Yok böyle bir şey ve ben bu normu kabul etmiyor, protesto ediyorum. Birileri zamanında para kazanacak diye sadece bir kaÇ tuşun yeri değiştirilip Q klavye diye uydurma bir standart oluşturuldu. Halbuki bu dizilimdeki harflerin dilimizle hiÇ alakası yok, latin tabanlı avrupa dilleri iÇin uygun bir yerleştirmedir. Sonra da Çocuklarımıza on parmak yazmaktan bahsederler. Hangi harfler en Çok kullanılır ve bunların tuş yerleşimi nasıl olmalıdır gibi bilimsellikten uzak bu Q klavye halen ülkemizde kanayan bir yaradır. Bizim dilimizde on parmak yazabilmek iÇin en uygun ve bilimsel tuş yerleşimine sahip olan klavye tipi F klavyedir. Ben her zaman F klavye kullanıyorum, bunun iÇin klavyenin kendisinin F olmasına gerek yok, zaten bakmadan yazdığınız iÇin fiziksel görünüm değil, işlevselliği önemli. Kullandığım her bilgisayarda bir kaÇ tıkla klavyeyi F moduna alıyorum o kadar. Benden başka kim kullanacaksa o da kendi moduna alsın bi zahmet.

özetle, resim kelimesi kesinlikle ortaya Çıkardığımız bu ürünün adı olamaz. Fotoğraf kelimesi daha mantıklı bir isimlendirmedir ama benim seÇme hakkım olsaydı sadece "foto" olarak seÇerdim, Çünkü ekteki ikinci kelime bütün dünyada farklı manalara tekabül ediyor.

Birde işin şu boyutu var: En iyi kelimeyi halkın kendisinin ürettiği söylenir. Mesela "dolmuş". Bunu Türk Dil Tarih Kurumu sokmadı dilimize emin olun. Halkın kendisi bunu oluşturdu. Taksi halindeki araÇlara birden fazla kişi binip toplamdaki ücreti bölüşmeyle başlamış bu durum. "Aaa bi taksi daha geliyor, tüh bu da dolmuş" diye başlayan serüven taksilerin pahalılığından dolayı bulunan bir Çözüm olarak "dolmuş" diye bir mefhumun türeyip isim olmasına sebep oldu.

Teknolojik alanda eğer siz kendiniz üretemiyorsanız, üretenlerin koyduğu isimleri seve seve kullanmak zorundasınız. Her ne kadar Hezarfen Ahmet Çelebi'den dolayı "teyyare"yi kendimize maledip kullanamamış olsak da "uÇak" kelimesini Çok iyi türetmiş bir milletiz.

Resm arapça kökenli bir kelime ise anlamına bakılınca yukarda,"çizim, boyama, aktarma, tasvir etme, ifade etme anlamlarına gelir" Foto yukardakine göre, "Türkçede kullandığımız fotoğraf kelimesi ingilizce â€Photography†kelimesinden geçmiştir. Bu kelime de iki ayrı kelimeden terekküp etmiştir. Photo- Graphy… Graphy bildiğiniz üzere çizim demektir. Fotoğraflamak da teknik olarak görüntünün bir film veya artık dijital filmler üzerine aktarılması, çizilmesi demektir." Yunanca, "Foto, Yunanca kökenli bir kelime, kabaca ışık manasına geliyor (phootos). Biz kendi dilimizde ğraf desek bile orjinalde grafoo olarak bilinen ikinci kelime de yunanca ve yazmak manasına geliyor. Yani özetle ışıkla yazma. " Sonuçda bir çalışmanın aktarımını anlatıyor ikiside.Ama resim yaptım çizdim denilir genelde foto yaptım çizdim demez hiçbir ressam aslında her iki kelime aynı anlamdada olsa bile burda resim sanatını ayırt etmek için resim ile fotoyu ayırt etmek gerekir çünkü o zaman resim sanatına ve sanatçıya haksızlık olur diye düşünüyorum..

Yeryüzünde devlet de dahil hiçbir teşekkül, herhangi bir konuda, bir halkı "kalıcı" olarak bir yöne kanalize edemez..Eğer halk benimsemişse o "şey" yaşar, benimsememiş ise zorlamayla bir süre varlığını sürdürse dahi sonunda yok olmaya mahkumdur. Dolayısıyla zorlamaya gerek yok bence; "doğrusu şudur ya da budur" diye. ..Su akar yolunu bulur..Sanıyorum halkımızın çok güzel tanımladığı bu olaya bilim adamları "doğal seleksiyon" diyorlar..

Sevgi ve saygılarımla..